Kinh doanh theo mạng có phải là lừa đảo?

Kinh doanh theo mạng có phải là lừa đảo?

Báo Hà Nội Mới đã đăng bài “Kinh doanh theo mạng có phải là lừa đảo” ngày thứ 6, 03/01/2014.

Kinh doanh theo mạng (Multi Level Marketing – MLM) hay Bán hàng đa cấp (tên gọi thông dụng tại Việt Nam) là thuật ngữ chung dùng để chỉ một phương thức tiếp thị sản phẩm. Đây là hoạt động kinh doanh, bán hàng trực tiếp đến tay người tiêu dùng, họ có thể trực tiếp đến mua hàng tại công ty (hoặc qua một nhà phân phối duy nhất) mà không phải thông quá các đại lý hay cửa hàng bán lẻ.

Nhờ vậy, hình thức này tiết kiệm rất nhiều chi phí từ tiền sân bãi, kho chứa, vận chuyển hàng hóa, khuyến mại, quảng cáo và các chương trình tiếp thị khác. Số tiền này thay vào đó, được dùng để trả thưởng cho nhà phân phối và nâng cấp, cải tiến sản phẩm.

Ấn tượng xấu từ sự biến tướng

Theo các chuyên giao kinh tế, lợi dụng những kẻ hở của pháp luật, hình thức kinh doanh theo mạng bất chính đã xuất hiện khá phổ biến ở Việt Nam, khiến người tiêu dùng hoang mang và nói đến MLM là nghĩ ngay đến “lừa đảo”. Một trong những nguyên nhân khiến người tiêu dùng không có thiện cảm với hình thức kinh doanh này là việc quảng cáo, giới thiệu sản phẩm được thực hiện bởi chính các nhà phân phối của công ty kinh doanh theo hình thức này. Khi chia sẻ trực tiếp với các khách hàng tiềm năng, họ thường nói quá về tính năng, công dụng của sản phẩm và cơ hội kinh doanh. Điều này không ai có thể quản lý và xử lý được, nhất là khi “lời nói gió bay” và “phần nhiều dựa vào cảm tính”.

Theo các chuyên giao kinh tế, lợi dụng những kẻ hở của pháp luật, hình thức kinh doanh theo mạng bất chính đã xuất hiện khá phổ biến ở Việt Nam, khiến người tiêu dùng hoang mang và nói đến MLM là nghĩ ngay đến “lừa đảo”. Một trong những nguyên nhân khiến người tiêu dùng không có thiện cảm với hình thức kinh doanh này là việc quảng cáo, giới thiệu sản phẩm được thực hiện bởi chính các nhà phân phối của công ty kinh doanh theo hình thức này. Khi chia sẻ trực tiếp với các khách hàng tiềm năng, họ thường nói quá về tính năng, công dụng của sản phẩm và cơ hội kinh doanh. Điều này không ai có thể quản lý và xử lý được, nhất là khi “lời nói gió bay” và “phần nhiều dựa vào cảm tính”.

Ngoài ra, nhiều sản phẩm của các công ty này thường là các mặt hàng không có thực, không đảm bảo chất lượng hoặc không có bất kỳ nghiên cứu khoa học hay sự độc đáo nào nhưng vẫn được bán với giá cao, khiến khách hàng tiền mất tật mang. Những công ty làm ăn gian dối, thay vì tập trung cho sản phẩm thì lại vẽ ra một bức tranh mỹ miều, với mức thu nhập khủng để lôi kéo nhiều người tham gia vào hệ thống. Đây là lý do khiến đa số các hình thức bán hàng đa cấp bất chính hiện nay thường ap 1dụng mô hình hình tháp ảo. Ở mô hình này, lợi nhuận không thực sự được xuất phát từ giới thiệu sản phẩm mà từ việc tuyển dụng các thành viên mới.

Nói cách khác, hình thức hoạt động của đa cấp hợp pháp là người tham gia kinh doanh bán sản phẩm cho những người ngoài hệ thống (theo giá lẻ) và chia sẻ, tuyển dụng người khác vào hệ thống (theo giá sỉ). Trong khi đó, hình tháp ảo thì không bán hàng, chỉ mời người vào hệ thống và điều kiện tham gia là buộc phải mua 1 bộ sản phẩm hoặc nộp một số tiền nhất định. Với mô hình này, lợi nhuận sẽ được tính theo cấp, cấp càng cao, lợi nhuận càng lớn. Những người khởi xướng và phát động hệ thống sẽ nằm ở đỉnh tháp, lợi dụng những thành viên bên dưới, ở đáy tháp. Và vì vậy, những người vào sau thường khó có cơ hội bứt phá để vượt lên người trước, dù doanh số bán hàng có cao.

Hiện nay, Việt Nam đã có nhiều văn bản pháp luật quy định về việc kinh doanh theo mạng, tuy nhiên vẫn chưa có luật đủ mạnh để xử lý những mô hình như vậy. Các đơn vị có nhiệm vụ kiểm tra, xử lý còn quá mỏng. Cùng với đó là sự biến tướng thường xuyên của các mô hình kinh doanh đa cấp, đã gây khó cho các cơ quan quản lý.

Áp lực cho đơn vị kinh doanh chân chính

Thực tế cho thấy, bên cạnh kiểu kinh doanh lừa đảo thì vẫn còn một bộ phận không nhỏ những công ty kinh doanh theo hình thức MLM làm ăn đàng hoàng và có sự phát triển đáng ghi nhận.

Chính thức có mặt tại thị trường trong nước từ tháng 12/2012, Công ty Unicity Việt Nam đã đặt ra mục tiêu phát triển lâu dài bằng cách mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng và được dựa trên các nghiên cứu khoa học một cách rõ ràng. Thế nhưng, ngay từ những ngày đầu hoạt động, công ty đã gặp không ít khó khăn vì người tiêu dùng không mấy thiện cảm với mô hình kinh doanh MLM. Và để trụ vững tại thị trường được đánh giá là có nhiều tiềm năng, Unicity đã đề ra đường hướng kinh doanh hoàn toàn khác biệt. Theo ông Christopher Kim – giám đốc điều hành khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của Unicity, yếu tố tạo nên sự khác biệt đầu tiên của Unicity chính là con người hay còn gọi là các thủ lĩnh. Công ty tập trung vào việc giúp các thủ lĩnh của mình hiểu một cách rõ ràng giá trị mà công ty muốn truyền đạt, đó là nếu chỉ tập trung vào lợi ích cá nhân mình thì sẽ không bao giờ có được sự phát triển bền vững. Ở Unicity, mỗi nhà phân phối đều cố gắng để trở nên tốt hơn mỗi ngày và từ đó trở thành những thành viên tốt hơn của gia đình và của toàn xã hội. Chính vì vậy, không như những công ty khác chỉ chuyên tâm vào việc tìm kiếm lợi nhuận kinh doanh, Unicity tập trung vào sự phát triển nền tảng con người và xây dựng văn hóa tiêu thụ sản phẩm trong chính hệ thống của mình. Từ đó xây dựng nền tảng công ty thực sự bền vững.

Bên cạnh đó, Unicity luôn luôn đảm bảo tuân thủ chặt chẽ hành lang pháp lý và hoạt động theo đúng các quy định của pháp luật Việt Nam. Nếu một công ty chỉ chú trọng vào lợi ích kinh doanh thì đôi khi họ lại lơ là trong việc tuân thủ các quy định của luật pháp. Theo đó, tất cả sản phẩm của công ty tại Việt Nam đều được đăng ký, được cấp phép chứng nhận về chất lượng sản phẩm và quảng cáo. Mục tiêu của công ty là làm sao để người dân và Chính phủ Việt Nam có thể hiểu đúng, hiểu đủ về công ty và chất lượng sản phẩm.